Coraz częściej zdarza się, że w Polsce pracują obcokrajowcy lub też Polacy wyjeżdżają za granicę i tam uzyskują przychody. Pytaniem pozostaje więc odpowiedzialność wobec polskich organów podatkowych. Czy formularze PIT 37 i PIT 36 dotyczą osób pracujących za granicą (cudzoziemców w Polsce lub Polaków za granicami)? Jeżeli tak, to na jakich zasadach?
Zasady opodatkowania
Zasady ogólne opodatkowania podatkiem dochodowym, zostały w Rzeczpospolitej Polskiej określone poprzez regulacje Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r., o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.). Zgodnie z jej art. 3, wyróżnia się dwa rodzaje obowiązku podatkowego: nieograniczony lub ograniczony obowiązek podatkowy. Zasadniczo wszystkie osoby fizyczne, które mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, będą podlegały obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (lub przychodów), bez względu na to, gdzie jest miejsce położenia źródeł przychodów. W takim wypadku więc, osoby mające miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, powinny rozliczyć się na odpowiednim formularzu, takim jak PIT 36, czy PIT 37.
W przypadku natomiast osób fizycznych, które nie mają miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej – podlegają oni ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Co oznacza, że mają obowiązek opodatkowania tylko tych odchodów (lub przychodów), które osiągnęli na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.
W świetle obowiązujących przepisów, obywatelstwo polskie lub jego brak nie ma więc zasadniczego znaczenia – a kluczowe pozostaje miejsce zamieszkania podatnika.
Stosowanie deklaracji PIT-36
Zarówno PIT 36, jak i PIT 37 mogą służyć cudzoziemcom pracującym w Polsce. W przypadku PIT 36 kluczowe ma być zastosowanie zasady ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w tym jej art. 45 ust. 1. Deklaracja może również dotyczyć podatników, którzy uzyskali przychody ze źródeł przychodów położonych za granicą.
Co ciekawe, nawet osoby mające miejsce zamieszkania dla celów podatkowych inne niż Polska mogą, w określonych ustawą przypadkach, rozliczyć się z polskimi organami podatkowymi. Zasada ta powinna być jednak stosowana w sposób ściśle określony przez ustawodawcę, w tym w poprzez analizę art. 29 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
wyciąg z przepisów
ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych
Jeżeli podatnicy, o których mowa w art. 3 ust. 2a:
1) mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej i
2) udokumentowali certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych
– uzyskane przychody, o których mowa w ust. 1, podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej mogą, na wniosek wyrażony w zeznaniu podatkowym składanym za dany rok podatkowy, opodatkować na zasadach określonych w art. 27 ust. 1. W tym przypadku pobrany od tych przychodów zryczałtowany podatek dochodowy, o którym mowa w ust. 1, traktuje się na równi z pobraną przez płatnika zaliczką na podatek dochodowy.