Test na utratę wartości polega na porównaniu wartości bilansowej wybranego elementu aktywów z wartością tzw. odzyskiwalną tego elementu. Obowiązek przeprowadzenia testu na utratę wartości wynika z Międzynarodowego Standardu Rachunkowości 36. Jednostka przeprowadza test na utratę wartości aktywów, zgodnie z procedurami przedstawionymi w standardzie, aby zapewnić, że posiadane przez Jednostkę aktywa są wykazywane w wartości nieprzekraczającej ich wartości odzyskiwalnej. Standard określa również, kiedy jednostka powinna odwrócić odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości oraz wprowadza obowiązek ujawniania pewnych informacji.

Przesłanki świadczące o utracie wartości aktywów

Stwierdzenie, czy nastąpiła utrata wartości poszczególnych aktywów, jest możliwe, w sytuacji wystąpienia przesłanek mogących świadczyć o różnicach pomiędzy wartością księgową a odzyskiwalną aktywa jednostki. MSR 36 wyróżnia dwa źródła powstania przesłanek świadczących o utracie wartości aktywów – zewnętrzne i wewnętrzne, które zostało szczegółowo wymienione w standardzie, ale należy zaznaczyć, iż katalog ten nie jest zamknięty. Ponadto warto wskazać, iż samo przypuszczenie przez kierownictwo jednostki, iż mogła nastąpić utrata wartości poszczególnego aktywa jednostki powinno skutkować przeprowadzeniem testu na utratę wartości.

Definicja wartości odzyskiwanej

MSR 36 nie przywołuje bezpośredniej definicji pojęcia „utraty wartości”, jednak dla celów porównawczych z wartością księgową danego aktywa jednostki w MSR uregulowano pojęcie „wartości odzyskiwalnej”.

Zgodnie z Międzynarodowym Standardem Rachunkowości 36 wartość odzyskiwalną stanowi kwota wyższa z:

• wartości godziwej (minus koszty) doprowadzenia do sprzedaży lub
• wartości użytkowej.

Wartość godziwa (z uwzględnieniem pomniejszenia o koszty) doprowadzenia do sprzedaży definiowana jest jako wartość (kwota), jaką można by uzyskać ze sprzedaży składnika na warunkach rynkowych.

Najlepszym źródłem ustalania wartości godziwej (minus koszty) doprowadzenia do zbycia wybranego elementu aktywów jest umowa sprzedaży (musi być  na warunkach rynkowych), pomiędzy stronami transakcji, które są zainteresowane i posiadają odpowiednią ilość informacji. Jednym z warunków sprzedaży jest uwzględnienie kosztów krańcowych, które mogą być związane z czynnościami zbycia danego elementu aktywów.

Przy braku ważnej umowy sprzedaży, w sytuacji kiedy dany składnik aktywów znajduje się w obrocie na aktywnym rynku, za jego wartość godziwą pomniejszoną o koszty doprowadzenia do sprzedaży przyjmuje się cenę rynkową składnika aktywów obniżoną o koszty jego zbycia.

Przy braku zarówno ważnej umowy sprzedaży, jak i aktywnego rynku na dany składnik aktywów, określenie wartości godziwej pomniejszonej o koszty doprowadzenia do sprzedaży opiera się na możliwie najbardziej wiarygodnych informacjach, którymi jednostka dysponuje na dzień bilansowy.

Z kolei wartość użytkowa odzwierciedla wartość z dalszego użytkowania składnika – i jest to suma zdyskontowanych przepływów pieniężnych netto w przyszłości, które są oczekiwane z dalszego wykorzystania danej pozycji. Oszacowanie wartości użytkowej składnika aktywów wymaga szacunku wspomnianych (przyszłych) wpływów i wypływów pieniężnych pochodzących z dalszego użytkowania składnika aktywów oraz z tytułu jego ostatecznego zbycia oraz odpowiedniego zdyskontowania tych przyszłych przepływów pieniężnych.

Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości

Jeżeli wartość odzyskiwalna składnika aktywów jest niższa od jego wartości bilansowej, wówczas przeprowadzony test stwierdza utratę wartości aktywa. W tej sytuacji Jednostka powinna niezwłocznie od momentu rozpoznania utraty wartości sporządzić odpis aktualizujący poprzez korektę aktywów do poziomu wyznaczonej wartości odzyskiwalnej.

Więcej informacji na temat testów znaleźć można na stronie: https://cmt-advisory.pl/co-robimy/wyceny-i-opinie/testy-na-utrate-wartosci-aktywow/