System PPP/PFT (przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu) bardzo dokładnie opisany został w polskim oraz europejskim prawodawstwie. Głównym aktem prawnym, który obowiązuje w naszym kraju, jest ustawa z dnia 1 marca 2018 roku (Dz. U. z 2018 r., poz. 723, ze zm.). Ustawa bardzo dokładnie opisuje organy oraz podmioty, które zostały stworzone lub powołane w celu skutecznego zwalczania praniu brudnych pieniędzy i terroryzmowi.
Przepisy krajowe i europejskie przeciw PPP/PFT
W Polsce na czele organu walczącego PPP/PFT stoi Generalny Inspektor Informacji Finansowej — w skrócie GIIF. Wsparciem dla tegoż jest z kolei JAF — jednostka analityki finansowej. Korzystając ze swoich szerokich uprawnień mających na celu skuteczne przeciwdziałanie praniu pieniędzy JAF może sprawdzać i przekazywać innym instytucjom dowody na podejrzane dochody, które mogą być potencjalnym wparciem finansowym na przykład dla terroryzmu lub służą jako przykrywka dla prania brudnych pieniędzy.
Jak przeciwdziałać praniu pieniędzy, i robić to skutecznie? Korzystając z wielu możliwości, jakie przygotował ustawodawca i przekazał dla instytucji za to odpowiedzialnych. Ich współpraca, również ujęta w ustawie, powinna być silnym wsparciem w walce z praniem brudnych pieniędzy i wspieraniem terroryzmu. Są to:
- organy administracji rządowej, samorządu terytorialnego, oraz państwowe jednostki organizacyjne (Narodowy Bank Polski, Komisja Nadzoru Finansowego)
- podmioty z sektora finansowego oraz niefinansowego, które przez swoją ofertę — produkty lub usługi — mogą być wykorzystane do prania brudnych pieniędzy lub wsparcia dla terroryzmu
- Generalny Inspektor Informacji Finansowej
Generalny Inspektor Informacji Finansowej i jego wiodąca rola w PPP/PFT
Instytucje — o których była mowa powyżej i których celem jest przeciwdziałanie praniu pieniędzy, mają za zadanie i obowiązek zawiadamiać Generalnego Inspektora Informacji Finansowej o wszelkich nieprawidłowościach bądź podejrzanych transakcjach finansowych — dotyczy to klientów indywidualnych oraz firm. Niezwykle istotnym obowiązkiem, który ciąży na instytucjach finansowych jest również monitorowanie każdej transakcji, która przekracza 15 tys. EUR i które są:
- transferem środków pieniężnych spoza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
- czynnością notarialną — opisaną dokładnie w ustawie
- wpłatą lub wypłatą środków pieniężnych zwanych potocznie „transakcją gotówkową”
- transakcją sprzedaży lub kupna dewiz
Po zgłoszeniu każdej podejrzanej transakcji, o której mowa wyżej, GIIF ma prawo zablokować rachunek lub wstrzymać transakcję finansową. Oprócz tego GIIF, w temacie: jak przeciwdziałać praniu pieniędzy, może również dokonać kontroli nad instytucjami finansowymi, których obowiązkiem jest zawiadamianie go o każdych podejrzanych transakcjach. Jak widać zatem, przeciwdziałanie praniu pieniędzy i terroryzmowi to temat bardzo ważny i złożony. GIIF, który na co dzień ma na celu współpracować z podległymi sobie instytucjami, może również je kontrolować.
Nowelizacja ustawy AML i wynikające z niej nowe obowiązki dla przedsiębiorców
26 czerwca 2017 roku minął termin, w którym państwa członkowskie Unii Europejskiej zobligowane były do wprowadzenia u siebie wszystkich przepisów opisywanych w Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady UE w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu (tzw. IV Dyrektywa AML). Przepisy, o których mowa, dotyczą również firm, które muszą się do nich dostosować oraz wdrożyć poszczególne regulacje w swoje codzienne działania.